











Podaj swój adres e-mail, jeżeli chcesz otrzymywać informacje o nowościach i promocjach.


KATALONIA (cat. Catalunya, hiszp. Catalonia) - region Hiszpanii z częściową autonomią, o obszarze ponad 30 tys. km. kw, co mniej więcej odpowiada wielkością obszaru województwu wielkopolskiemu. Porównanie do tego właśnie województwa jest o tyle zasadne, że w Hiszpanii często przypisuje się Katalończykom cechy jakimi w Polsce określa się właśnie Wielkopolan. Pracowitość, gospodarność i oszczędność... Niemniej nie nazywa się ich "poznaniakami" czy "pyrami", a... Polakami. Istnieje wiele uzasadnień tego "Polacos", sami Hiszpanie mają na ten temat różne poglądy. Jednym z dominujących to ten tłumaczący odrębność językową, co ma świadczyć o wielkiej różnicy między językami hiszpańskim i katalońskim. Niestety to tłumaczenie jest nieco pejoratywnie nacechowane. Za to drugie tłumaczenie brzmi dla Polski znacznie lepiej, ma bowiem wynikać z przypisywania regionowi cech wiecznego oporu przed najeźdźcami, czy okupantami.
Dodatkową cechą Katalończyków w ich własnym przekonaniu jest też... upartość. I właśnie ona w głównej mierze ilustrowana jest poprzez oficjalny symbol regionu, czyli... osła.
Choć powierzchnia Katalonii zajmuje zaledwie 6% powierzchni całkowitej Hiszpanii, to pod względem ludności stanowi znacznie większą potęgę, wszak zamieszkuje ją ponad 8 mln ludzi, co stanowi 1/6 populacji narodu hiszpańskiego.
Oczywiście słowo "naród" Katalończycy woleliby odnosić do siebie. Silne tendencje do zachowania tożsamości kulturowej występują w całym regionie, choć zauważalna jest tendencja: tym bardziej katalońscy, im dalej od stolicy (Barcelona).
Plaza Reial - jeden z wielu placów Barcelony - stolicy Katalonii
Zwłaszcza w mniejszych miejscowościach dzieci nie chcą uczyć się hiszpańskiego, a lekcje prowadzone są przecież w języku katalońskim. Podobnie starsi mieszkańcy na prowincjach katalońskich mają często problem z językiem hiszpańskim, mimo że za czasów Franco język ten był jedynym językiem urzędowym, a za stosowanie katalońskiego groziły represje. Jednak to właśnie w Katalonii był największy opór przeciw faszystowskim rządom Franco i stąd w opozycji region ten ma do dziś silne tendencje lewicowe, co jednak nie przekłada się na politykę społeczną wszak to właśnie tu silnie rozwinięta jest też kultura kapitalistyczna.
Katalońskie miasteczko Cadaques - jedno z ulubionych miejsc artystów, w tym urodzonego w pobliskim Figueres - Salvadora Dali
Wracając jednak do kwestii języka co ciekawe to to, że powracającą na j.kataloński modę dość rzadko podchwytują wywodzące się z tego regionu zespoły muzyczne, które przecież często są nośnikiem lub wręcz inspiracją nowych, czy powracających tendencji. Wynika to jednak z sytuacji ekonomiczno-kulturowej. Zespoły chcąc utrzymać się z muzyki nie mogą zawężać się do swojego regionu, zaś w pozostałych regionach Hiszpanii nie byłyby z j. katalońskim zbyt miło widziane...
Do wyjątków, które walczą o zachowanie odrębności językowej należą m.in grupy:
Els Amics del Arts oraz Manel
Jednak wśród pochodzących z tego regionu zespołów, także w nim samym bardziej popularny jest od nich śpiewający po hiszpańsku, ale muzycznie kultywujący tzw. rumbę katalońską zespół Jaleo Real
Jednak spośród zespołów wywodzących się z Katalonii ostatnimi czasy największe triumfy w Hiszpanii święci Che Sudaka
Co ciekawe zespół został założony głównie przez Argentyńczyków, którzy w 2002 osiedlili się w stolicy Katalonii - Barcelonie. Oprócz własnych zdolności, kreatywności i pracowitości zespołowi dodatkowo pomógł... kryzys. Ich piosenki stały się bowiem kultowymi podczas głośnych masowych protestów hiszpańskiej młodzieży w 2012 roku.
Zawrotną karierę zrobiła też piosenka "Buena Gente" zespołu Salvarez
Do innych popularnych grup z Barcelony należą też Costo Rico, czy Ojos de Brujo jednak paradoksalnie z miastem tym częściej kojarzony jest Francuz Manu Chao. Paradoksem jeszcze większym jest fakt, że spośród zespołów z tego miasta największą popularnością w Polsce cieszy się grupa mało znana mieszkańcom swojego miasta, czyli zespół Giulia y Los Tellarini. Można powiedzieć, że odwdzięczyli się Polakom nie tylko licznymi koncertami, ale też piosenką, którą zatytułowali "Warszawa"
Grając koncerty w Polsce zespół zawsze podkreślał, że Polska to ich drugi dom. I tak oto życie dostarczyło kolejny powód, by co najmniej niektórzy Katalończycy stali się "Los Polacos":)
Tu byłaby okazja do rozwikłania etymologii tego określenia. Byłaby gdyby nie fakt, że z uwagi na wielość hipotez należy raczej uznać ten problem za nierozwiązywalny. Przytoczę jednak dwie najczęściej podawane przez Katalończyków i Hiszpanów wersje:
Pierwsza z nich, bardzo nam przychylna, mówi o podobieństwie w waleczności narodów i dążeniach niepodległościowych.
Druga jest wyrazem odległości mentalnej od Hiszpanów i w szczególności odnosi się do odmienności języka katalońskiego od kastylijskiego, sytuującej ten pierwszy na równi w swej (rzekomej nieco) abstrakcyjności dla przeciętnego Hiszpana na równi z j. polskim.
Przemek Sztyler
PS
Język kataloński wywodzi się z łaciny i należy do grupy języków romańskich. W rzeczywistości jego prowansalska proweniencja oraz wpływy kastylijskiego sprawia, że wydawać się może połączeniem języka francuskiego z hiszpańskim. Jest jednak mniej śpiewny niż francuski a słowa są często krótkie i brzmią bardziej szorstko niż w hiszpańskim.
Poniżej prezentujemy przykłady słów w języku katalońskim i hiszpańskim, które chyba najlepiej ukazują różnicę między nimi:
polski hiszpański kataloński
poniedziałek lunes diluns
wtorek martes dimarts
środa miercoles dimecres
czwartek jueves dijous
piątek viernes divendres
sobota sabado dissabte
niedziela domingo diumenge
Może też Cię zainteresować:
Katalonia to nie... (artykuł na temat szans na ogłoszenie niepodległości)