KATALONIA (cat. Catalunya, hiszp. Catalonia) - region Hiszpanii z częściową autonomią, o obszarze ponad 30 tys. km. kw, co mniej więcej odpowiada wielkością obszaru województwu wielkopolskiemu. Porównanie do tego właśnie województwa jest o tyle zasadne, że w Hiszpanii często przypisuje się Katalończykom cechy jakimi w Polsce określa się właśnie Wielkopolan. Pracowitość,  gospodarność i oszczędność... Niemniej nie nazywa się ich "poznaniakami" czy "pyrami", a... Polakami. Istnieje wiele uzasadnień tego "Polacos", sami Hiszpanie mają na ten temat różne poglądy. Jednym z dominujących to ten tłumaczący odrębność językową, co ma świadczyć o wielkiej różnicy między językami hiszpańskim i katalońskim. Niestety to tłumaczenie jest nieco pejoratywnie nacechowane. Za to drugie tłumaczenie brzmi dla Polski znacznie lepiej, ma bowiem wynikać z przypisywania regionowi cech wiecznego oporu przed najeźdźcami, czy okupantami.

Dodatkową cechą Katalończyków w ich własnym przekonaniu jest też... upartość. I właśnie ona w głównej mierze ilustrowana jest poprzez oficjalny symbol regionu, czyli... osła.

 Choć powierzchnia Katalonii zajmuje zaledwie 6% powierzchni całkowitej Hiszpanii, to pod względem ludności stanowi znacznie większą potęgę, wszak zamieszkuje ją ponad 8 mln ludzi, co stanowi 1/6 populacji narodu hiszpańskiego.

Oczywiście słowo "naród" Katalończycy woleliby odnosić do siebie. Silne tendencje do zachowania tożsamości kulturowej występują w całym regionie, choć zauważalna jest tendencja: tym bardziej katalońscy, im dalej od stolicy (Barcelona).

Plaza Reial - jeden z wielu placów Barcelony - stolicy Katalonii 

Zwłaszcza w mniejszych miejscowościach dzieci nie chcą uczyć się hiszpańskiego, a lekcje prowadzone są przecież w języku katalońskim. Podobnie starsi mieszkańcy na prowincjach katalońskich mają często problem z językiem hiszpańskim, mimo że za czasów Franco język ten był jedynym językiem urzędowym, a za stosowanie katalońskiego groziły represje. Jednak to właśnie w Katalonii był największy opór przeciw faszystowskim rządom Franco i stąd w opozycji region ten ma do dziś silne tendencje lewicowe, co jednak nie przekłada się na politykę społeczną wszak to właśnie tu silnie rozwinięta jest też kultura kapitalistyczna.

Katalońskie miasteczko Cadaques - jedno z ulubionych miejsc artystów, w tym urodzonego w pobliskim Figueres - Salvadora Dali  

 Wracając jednak do kwestii języka co ciekawe to to, że powracającą na j.kataloński modę dość rzadko podchwytują wywodzące się z tego regionu zespoły muzyczne, które przecież często są nośnikiem lub wręcz inspiracją nowych, czy powracających tendencji. Wynika to jednak z sytuacji ekonomiczno-kulturowej. Zespoły chcąc utrzymać się z muzyki nie mogą zawężać się do swojego regionu, zaś w pozostałych regionach Hiszpanii nie byłyby z j. katalońskim zbyt miło widziane...

Do wyjątków, które walczą o zachowanie odrębności językowej należą m.in grupy:

Els Amics del Arts oraz Manel

Jednak wśród pochodzących z tego regionu zespołów, także w nim samym bardziej popularny jest od nich śpiewający po hiszpańsku, ale muzycznie kultywujący tzw. rumbę katalońską zespół Jaleo Real

Jaleo Real

 Jednak spośród zespołów wywodzących się z Katalonii ostatnimi czasy największe triumfy w Hiszpanii święci Che Sudaka

Co ciekawe zespół został założony głównie przez Argentyńczyków, którzy w 2002 osiedlili się w stolicy Katalonii - Barcelonie. Oprócz własnych zdolności, kreatywności i pracowitości zespołowi dodatkowo pomógł... kryzys. Ich piosenki stały się bowiem kultowymi podczas głośnych masowych protestów hiszpańskiej młodzieży w 2012 roku.

 Zawrotną karierę zrobiła też piosenka "Buena Gente" zespołu Salvarez

Do innych popularnych grup z Barcelony należą też Costo Rico, czy Ojos de Brujo jednak paradoksalnie z miastem tym częściej kojarzony jest Francuz Manu Chao. Paradoksem jeszcze większym jest fakt, że spośród zespołów z tego miasta największą popularnością w Polsce cieszy się grupa mało znana mieszkańcom swojego miasta, czyli zespół Giulia y Los Tellarini. Można powiedzieć, że odwdzięczyli się Polakom nie tylko licznymi koncertami, ale też piosenką, którą zatytułowali "Warszawa"

.

Giulia y Los Tellarini

Grając koncerty w Polsce zespół zawsze podkreślał, że Polska to ich drugi dom. I tak oto życie dostarczyło kolejny powód, by co najmniej niektórzy Katalończycy stali się "Los Polacos":)

Tu byłaby okazja do rozwikłania etymologii tego określenia. Byłaby gdyby nie fakt, że z uwagi na wielość hipotez należy raczej uznać ten problem za nierozwiązywalny. Przytoczę jednak dwie najczęściej podawane przez Katalończyków i Hiszpanów wersje:

Pierwsza z nich, bardzo nam przychylna, mówi o podobieństwie w waleczności narodów i dążeniach niepodległościowych.

Druga jest wyrazem odległości mentalnej od Hiszpanów i w szczególności odnosi się do odmienności języka katalońskiego od kastylijskiego, sytuującej ten pierwszy na równi w swej (rzekomej nieco) abstrakcyjności dla przeciętnego Hiszpana na równi z j. polskim.   

 Przemek Sztyler

PS

Język kataloński wywodzi się z łaciny i należy do grupy języków romańskich. W rzeczywistości jego prowansalska proweniencja oraz wpływy kastylijskiego sprawia, że wydawać się może połączeniem języka francuskiego z hiszpańskim. Jest jednak mniej śpiewny niż francuski a słowa są często krótkie i brzmią bardziej szorstko niż w hiszpańskim.

 Poniżej prezentujemy przykłady słów w języku katalońskim i hiszpańskim, które chyba najlepiej ukazują różnicę między nimi:

  polski                         hiszpański                       kataloński

poniedziałek             lunes                      diluns

wtorek                   martes                      dimarts

środa                    miercoles                   dimecres             

czwartek                 jueves                      dijous

piątek                    viernes                     divendres

sobota                   sabado                     dissabte

niedziela                domingo                   diumenge

PO WIĘCEJ SŁÓWEK KLIKNIJ TU!

 Może też Cię zainteresować:

Katalonia to nie...  (artykuł na temat szans na ogłoszenie niepodległości)